Němčina jako vzpomínka na dětství
30. 11. 2010
Každý z nás máme nějakou zásadní vzpomínku, která pro nás představuje dětství se vším všudy. Může to být i ta nejmenší drobnost, která někomu přijde jako úplná zbytečnost, ale pro nás má zásadní význam. Může to být nějaká vůně, kterou si spojujeme třeba s babiččinou zahrádkou, nebo písnička, co jsme ji měli tak rádi jako malé děti. Může to být téměř cokoliv – obrázek, fotka ze starého alba, rozbitá kytara, dětská knížka, … Pro mě jednou z takových vzpomínek byla němčina. Kdykoliv jsem ji slyšela, vyvolávala ve mně ty nejmilejší vzpomínky. Snad by to někomu mohlo přijít trochu zvrácené. Vždyť němčina je všeobecně považována za jeden z nejméně libozvučných jazyků, který je strašně tvrdý a nezpěvný. Ve srovnání třeba s takovou francouzštinou nebo slovenštinou vyznívá ještě hůře. Kdo kdy například slyšel nějakou písničku v němčině, jistě ví, jak zvláštně tenhle jazyk ve zpěvu zní. Ale ať se může zdát němčina sebepříšernější na poslech, nebo může vyvolávat nějaké národní bití se do prsou, pro mě vždycky byla a asi i bude spjata s dětstvím a místem, které se jmenovalo Běšiny.
Běšiny byl, a dodnes je, kemp v západních Čechách, na Šumavě. Dnes však vypadá už úplně jinak. Jak já si ho pamatuji, a jak mi v mnohém pomáhají rodinné fotky, byl to kemp malý, převážně plný aut se stany nebo karavanů. Uprostřed kempu byl velký bazén s menším bazénkem pro děti, co ještě neuměly plavat. Já se však naučila plavat velice rychle, takže pro mě je zásadní vzpomínka na mírně zelenou vodu uvnitř bazénu a pruhované místy oškrábané zábradlí. Do vody vedly žluté schůdky, ze kterých se skvěle skákalo. Co ale bylo nejdůležitější, je fakt, že jsme se tu každý rok scházeli s našimi přáteli z Německa. Oním „my“ myslím mé rodiče a mého staršího bratra. Když jsem se ptala, jak tohle zvláštní mezinárodní přátelství začalo, maminka mi vyprávěla o tom, jak se jednoho dne, když mi byly asi tři roky, k nám do stanu přiřítila malá kudrnatá holčička a něco pokřikovala německy. Za chvilku přiběhla i její maminka a německy se omlouvala za chování dcerky. Má maminka v té době uměla jazyk docela obstojně, a tak se začala s omlouvající německou maminkou bavit, povídat a pozvala ji na kávu. Za chvíli se seznámili i oba tatínkové od rodin a bylo opravdu zajímavou náhodou, že německá rodina měla také staršího syna. Bratr se v té době na základní škole učil základy němčiny, takže něčemu i rozuměl a tatínek si vystačil s angličtinou. Rodina pocházela z Erfurtu a do kempu přijela na „levnější“ dovolenou. V Čechách byli poprvé, a tak se naši rozhodli jim Šumavu trochu ukázat. To léto jsme prý společně projezdili různá šumavská zákoutí. V té době jsme jako dvě malé hrající si holčičky znalost jazyka nepotřebovali. Stačil nám jazyk dětí. Na všem jsme se uměli dohodnout. Ze setkání byli rodiče tak nadšení, že si po celý rok společně dopisovali a rozhodli se, že vyrazí na stejnou dovolenou i příští rok.
Co si tedy pamatuji, tak jsme do Běšin jezdili pravidelně až do mých devíti let. Na tuhle dovolenou jsem se vždycky moc těšila a němčinu měla spojenou s touhle prima rodinkou. Pamatuji si, že jsem vždycky dostala nějaké dárky z Německa, co tady u nás nebyly. Třeba úplně nové džíny s růžovým páskem a panenku Barbie. Byla jsem nadšená! Jakmile jsem nastoupila školní docházku, hned jsem se začala na kroužku učit německy. Dokonce mám někde z té doby schovanou tašku s knížkou němčiny pro děti a německým pexesem. Nevím ani proč, ale kolem devátého roku se na Šumavu přestalo jezdit. Asi dva roky jsme Salzerovi (tak se rodina jmenuje) neviděli, a pak najednou jsme jeli do Německa, do Erfurtu. Tam jsme strávili jedny Velikonoce a o prázdninách se potkali na dovolené v Tatrách. Pak ale komunikace utichla, a zdálo se, že nadobro. Německy jsem se učila ve škole dál a v praxi si ji zkoušela pouze na vánočním pohledu, který jsme si vzájemně obě rodiny posílaly. Během střední školy i tahle komunikace odezněla stejně tak i moje němčina. Začala jsem se učit anglicky, na němčinu se rozhodně nijak nesoustředila, protože jsem neměla pocit, že bych ji měla kdy a jak uplatnit. Čas na němčinu totiž měl přijít až naprosto znenadání o pár let později.
Jako obor vysoké školy jsem si vybrala mediální studia. Již v druhém ročníku jsem se začala intenzivně zajímat o problematiku televizního vysílání a jejího efektu na estetické a perceptivní vnímání člověka. Zjistila jsem ale, že v Čechách není téměř žádný odborník, který by mi mohl v mém zájmu více pomoci. Dostala jsem tak kontakt na jakousi doktorandku v Německu, která by mi prý mohla pomoci. Zkontaktovala jsem ji a ona mi nabídla, ať přijedu práci psát do Německa na studijní pobyt. Nápad mi to přišel skvělý, ale uvědomila jsem si, že většina materiálů, které se mi dostanou do rukou, budou v němčině. A já z němčiny už neuměla vůbec nic. Podala jsem si tedy žádost a výjezd do zahraničí, která mi byla povolena a já si rychle začala shánět jazykové učebnice. Naivně jsem si myslela, že se tím zvládnu za půl roku, než vyrazí o zimním semestru, prokousat sama. Jak se ale ukázalo, tak to vůbec nebylo. Neuměla jsem už totiž téměř skloňovat a moje slovní zásoba byla na minimu. Iluze vzaly za své a bylo jasné, že nějaký ten peníz budu muset neinvestovat do intenzivního kurzu. Dostala jsem se ke znalostnímu testu, který se objevil na stránkách jazykové školy Tutor a zjistila, že bych měla být mírně pokročilým. S výsledkem testu jsem si i našla rovnou i dané kurzy a rozhodla se, že když mi tyhle kurzy z hledání vyjeli jako první, zkusím je. Přihlásila jsem se tedy na jeden semestr a do školy chodila vážně pravidelně. Protože výuka v malém počtu odsýpala, byla jsem nadšená, jak rychle se dají dělat pokroky. Nakonec ve mně možná ještě něco z dětství přece jenom zbylo. Přišly prázdniny a já měla na konci září vyjet do Duesseldorfu. Plná nových znalostí němčiny jsem se doma ptala maminky, jak nakonec dopadly vztahy s erfurtskou rodinou. Na to jsem dostala odpověď, že už se vlastně pořádně ani neví, tak ať zkusím do Erfurtu napsat. Vzala jsem si tedy starou adresu a doufala, že pořád bydlí v domě, kde jsme strávili ony jedny Velikonoce. Napsala jsem dopis o tom, jak si vzpomínám na Běšiny, dárky a hlavně pohodu, kterou pro mě dovolená na Šumavě znamenala. Také jsem se zmínila o tom, že se do Německa na semestr chystám a dopis je pro mě dobrou praxí. Ani jsem to příliš nečekala, ale za dva týdny přišla odpověď. A za rodinu z Německa ji psala také jejich dcera, má malá kamarádka Tina.
Dopis byl plný překvapení a pozitivních zpráv. Všem z rodiny se dařilo skvěle a hlavně na jeho konci bylo překvapení největší. Prý se mám během semestru v Německu v Erfurtu stavit! Nevěděla jsem, jestli to myslí skutečně vážně, ale začali jsme si dopisovat za obě rodiny a když se blížil odjezd do Německa, psali jsme si již pravidelně jednou za tři týdny po mailu a já se pořád bála se zeptat, jestli můžu vážně přijet. Lákala mě totiž myšlenka, vyjet do Německa o pár dní dříve, zůstat v Erfurtu a pak se přesunout směr Duesseldorf. To se mi ale zdálo moc troufalé vzhledem k tomu, jak dlouho jsme se neviděli. Představa, že si ale předtím němčinu trochu procvičím i jinak nežli písmem, mě lákala. Raději jsem ale mlčela a nakonec tahle nabídka přišla sama. Prý mám dorazit dříve a omrknout to pro rodiče, kdyby se někdy rozhodli vyjet k sousedům. Propadla jsem nervozitě a euforii zároveň. Nakonec jsem si tak na semestr kromě milionu oblečení a knížek táhla i další milion fotek a dárků pro Salzerovi. Všechno nám nakonec perfektně klaplo a já vážně dorazila na místo určení. Skvěle jsem si němčinu pocvičila a hlavně si úžasně na všechno z dětství zavzpomínala. Zjistila jsem, že Tina je mi asi stejně sympatická, jako mi byla jako malé holčičce. Během semestru mě navštívila a domluvily jsme se, že jí pro změnu nastávající prázdniny poskytnu azyl u nás v Čechách. Teď musí trénovat naše maminka, protože jak to vypadá, její němčina jaksi taky za ty roky uvadla. Teď pro změnu dělám lektora z jazykovky doma zadarmo já sama, a jak mi to jde, se teprve uvidí. A to už za chvíli…